Herman de Roos

(1875-1942)

Jacobus Hermanus de Roos werd op 2 maart 1875 in Rotterdam geboren. Hij studeerde aan de Academie van Beeldende Kunsten in Rotterdam, waar hij in 1894 als architect afstudeerde. In 1895 richtte hij met zijn studievriend Willem Overeijnder het architectenbureau 'De Roos & Overeijnder' op.

De Roos was, naast partner in zijn bureau, van 1899-1910 als gemeentearchitect in -part-time- dienst van de gemeente Hillegersberg. De Roos overleed op 8 april 1942.

Foto: 1897

Herman de Roos in Hillegersberg

De Roos had al in 1898 een opdracht in Hillegersberg: aannemerswerkzaamhedenvan het kerkbestuur van de Hillegondakerk.  In 1899 was er een vacature voor gemeentebouwkundige van Hillegersberg, De Roos solliciteerde. 'Na enige bespreking' werd De Roos per 1 mei 1899 benoemd. Voor De Roos (1875-1942) als 24 jarige bood deze vaste aanstelling een zekerheid, terwijl -omdat het een part-time baan was- er voldoende tijd overbleef voor projecten die hij uitvoerde in zijn bureau. Van de gemeenteraad kreeg De Roos ontheffing van de verplichting in Hillegersberg te wonen. Hij is nooit inwoner van de gemeente geweest.

De functie als gemeentebouwkundige hield in dat De Roos werd belast met: 'het toezicht op het maken van wegen en straten en op het bouwen binnen de gemeente'. Naast toezicht houden diende De Roos advies te geven aan het College van B&W over alle bouwzaken, het onderhoud van gemeente-eigendommen en de daarbij behorende financiën. De Roos moest elke week spreekuur houden, hij deed dit op donderdagochtenden. De functie van gemeentebouwkundige werd ook aangeduid als gemeentearchitect. Een groot gedeelte van het werk van De Roos was het geven van adviezen over bouwvergunningen. 

De Roos voerde in Hillegersberg gemeentelijke en particuliere opdrachten uit. In 1899 werd hij door de buurgemeente Schiebroek gevraagdeen nieuw schoolgebouw te ontwerpen (een klein schooltje met drie lokalen) en het raadhuisje aan de Kleiweg 47 te verbouwen. In 1900 ontwierp De Roos een lokaal-uitbreiding van de openbare school aan de Dorpsstraat. In 1905cwerd onder zijn verantwoordelijkheid de Kerkstraat bestraat. In de periode 1907-1910 werkte De Roos aan de uitbreiding van de begraafplaats rond de Hillegondakerk. In 1907 bouwde De Roos in opdracht van het kerkbestuur van de Hillegondakerk een nieuwe pastorie aan de Dorpsstraat. Deze pastorie huivestte vanaf 1961 een bank en is in 1989 gesloopt. In 1908 ontwierp De Roos de gemeentelijke aerogeengasfabriek pal achter het raadhuis aan de Kerkstraat. Hij bouwde toen ook de veldwachterswoning aan de Rottekade in Terbregge. In 1909 bouwde hij met zijn bureau een villa in Hillegersberg.

Een nieuwe werkzaamheid wachtte De Roos in 1907 toen de gemeenteraad besloot een uitbreidingsplan op te stellen voor het zuidelijk gedeelte van de gemeente. De gemeenteraad wilde dit op speculatie in Hillegersberg vanwege de oprukkende bebouwing van Rotterdam tegen te gaan. Vanaf 1909 werkte De Roos samen met de Rotterdamse gemeentearchitect A.J.T. Kok.

De gemeenteraad was zeer tevreden over het functioneren van De Roos, maar wijzigde eind 1910 de functie-inhoud: er moest ook uitvoerend werk worden gedaan als opzichter, het opnemen van de watermeters en het innen van gelden voor de waterleiding. De Roos ambieerde dit niet en naam ontslag. Hij werd in 1911 opgevolgd door C. Buurman (1878-1914).

De Roos overleed op 8 april 1942. Bij zijn uitvaart sprak coollega-archtect Evert Kraaijvanger: "Belangrijk werk heeft Herman de Roos gedaan voor de volkshuisvesting, waarbij bleek welk een warmvoelend hart in hem klopte.". 
In 2022 verscheen het boek 'De Roos & Overeijnder (1895-1942), Een Rotterdams architectenbureau: bouwen voor havenbaronnen en arbeiders' van de hand van Han Timmer.